RAM ve MHz kavramları, bilgisayar toplayan ya da bilgisayarlarla haşır neşir olan biri için hiç uzak kavramlar değil. Hatta artık akıllı telefonlarda kullanılan RAM’ler de sorgulanmaya başlandı.
RAM nedir?
RAM, elektronik cihazların kısa süreli hafıza gereksinimlerini karşılayan, yani “akıllarında kısa süre tutmaları gereken” bir veriyi sakladıkları alandır. Cihazı kapattığınızda ya da yeniden başlattığınızda buradaki veriler silinir. Peki RAM başlığı altında, MHz değeri neyi ifade ediyor? Basitçe cevap verecek olursak, RAM’in, yani bilgisayarın Random Access Memory – Rastgele Erişilen Belleğinin çalışma hızını ifade eden değer MHz – Mega Hertz’dir.
Bilgisayar örneğinden ilerleyecek olursak, bilgisayarınızı açıp, masaüstünüz yüklendiğinde, önceden ayarlanan kimi programlar ve açtığınız programlara dair veriler, RAM’e iletilir ve burada tutulur ki, CPU’nun yani işlemcinizin bu verilere ihtiyacı olduğunda onlara hızlı şekilde erişebilsin, bilgisayarınızın performansı düşmesin.
Peki RAM Bellek hızı ya da MHz hızı nedir?
RAM belleklerin çalışma hızını ifade eden RAM MHz değeri ne kadar yüksekse, veri alışverişi o kadar hızlı olur, yani basitçe bilgisayarınız daha hızlı çalışır. Burada dikkat edilmesi gereken bir konu, RAM’lerin bellek kapasitesi ile MHz değerlerinin karıştırılmamasıdır. RAM bellek kapasitesi artık günümüzde GB cinsinden ölçülürken, çalışma hızları ise MHz cinsinden ölçülür. Peki bu MHz değeri neye karşılık gelir? Bu değer RAM belleğin saniyede yapabildiği işlem gücüne göre ölçülür. DDR4 RAM’lerde MHz değeri 3200’e kadar çıkarken, daha modern DDR5 belleklerde bu hız çok daha yükseklere, 7800 MHz’ye kadar çıkabilmektedir.
DDR4 ile PC4 farklı mı?
RAM belleklerin bazen de PC4 olarak yazıldığını görebilirsiniz. Bu yazılışta, belleğin MHz değeri, yani veri transfer hızı sekiz katı ile çarpılır. Yani DDR4-3200 MHz ram ile PC4-25600 aynıdır ve her iki şekilde de isimlendirilebilir.
CAS Latency değeri nedir?
RAM’lerle ilgili en çok sorulan bir diğer soru da CAS Latency – zamanlama ya da gecikme sürelerinin ne olduğu ve önemidir. Bu konu çok karmaşık olsa da, özetlemek gerekirse Cas 40, 40-40-40, Cas 38, 38-38-38 olarak gördüğünüz bu değerler, RAM’in erişim süresini gösterir ve rakam ne kadar küçük olursa, RAM o kadar hızlıdır. Yani Cas 40 bir RAM, Cas 38 ve 36’dan yavaştır.
RAM MHz hızı nasıl öğrenilir?
Windows kullanıcısı iseniz, bilgisayarınızdaki belleğin hızını öğrenmek için ek bir programa ihtiyaç duymayabilirsiniz. RAM bellek MHz hızını öğrenmek için şu adımları uygulamanız yeterli:
- Windows arama çubuğunu açın ya da klavyenizde Windows tuşuna basın
- CMD yazın ve entera basın ya da Komut İstemi programını elle çalıştırın
- Ya da klavyenizdeki Windows tuşu + X tuşuna basın ve Komut İstemi’ni (Windows 11 kullanıcıları için TERMİNAL) seçin
- Açılan siyah pencerede “wmic memorychip get speed” (tırnak işaretleri olmadan) yazın ve Enter tuşuna basın
- Speed başlığı altında RAM bellek hızınızı MHz cinsinden görebilirsiniz
- İşlemi tamamlayınca Komut İstemi penceresine “exit” (tırnaklar olmadan) yazıp, Enter tuşuna basarsanız, kapanacaktır.
Windows Görev Yöneticisi ile RAM bellek MHz hızını öğrenmek
Windows kullanıcıları, klavyelerindeki Windows tuşu ve X tuşuna basarak sol altta açılan menüden “Görev Yöneticisi” seçeneğine tıklayıp, açılan sayfadan RAM belleklerinin hızını görebilir. Bunu yapmak için;
- Klavyenizde Windows + X tuşlarına basın
- Açılan pencereden Görev Yöneticisi’ni seçin
- Soldaki menüden “Performans” seçeneğini işaretleyin
- Bellek sekmesine tıklayın
- Sağ alt köşede Hız başlığının karşısında, belleğinizin hızını MHz cinsinden görebilirsiniz.
Windows dışı programlarla RAM bellek hızını öğrenmek
Windows bazen Görev Yöneticisi altında RAM hızını göstermeyebilir. Bu gibi durumlarda, CPU-Z gibi yardımcı programlar kullanarak RAM bellek hızınızı öğrenebilirsiniz.
Bunun için de CPU-Z’nin ana sayfasına gidip, programı indirip kurmanızın ardından “Memory” sekmesini açmanız yeterli.
DRAM Frequency satırının karşısındaki değeri, 2 ile çarparak RAM hızınızı öğrenebilirsiniz.
Bilgisayardaki RAM kaç GB?
Kullandığınız bilgisayardaki RAM’in GB cinsinden miktarını öğrenmek için yapmanız gereken Görev Yöneticisini kullanmak ya da Dosya Gezgini’nde “Bu Bilgisayar – Bilgisayarım” öğesine sağ klikleyip, özelliklere girerek RAM bellek miktarını görmek. CPU-Z programını da bilgisayarınızdaki RAM bellek miktarını görmek için kullanabilirsiniz.
